Het pentagram van Converse
Het bekendste Nederlandse logo met een pentagram (vijfpuntige ster) is het beeldmerk van Heineken. De meeste mensen zijn op de hoogte van de lachende letters e in het woordmerk, maar mij interesseert het rode pentagram dat erboven staat veel meer. Rood is mannelijk, terwijl het pentagram een vrouwelijk symbool is. In het Engels zou je hiervoor het bijvoeglijke naamwoord converse gebruiken: ‘kenmerken die het omgekeerde zijn van iets dat al eerder is genoemd’. Interessant dat het sportmerk Converse ook met een pentagram scoort. Laat ik eens kijken of ik een paar All Star sneakers kan analyseren.
Het pentagram heeft vijf punten en is de gemakkelijkst te tekenen ster, die bovendien getekend kan worden zonder het potlood van het papier halen. Het getal 5 heeft in alle culturen een magische en mythische betekenis gehad. Deze ster verbeeldt het samenspel van de oerelementen Ether, Vuur, Aarde, Lucht, Water. Het is het getal van de mens: we hebben onder andere vijf vingers/tenen aan onze handen/voeten en kennen (tegenwoordig) vijf zintuigen. Daarnaast kunnen we het menselijk lichaam projecteren op de vijfpuntige ster. Dit is een van de details van de Mens van Vitruvius van Leonardo da Vinci. Deze tekening is een weergave van de verhouding van de mens in de microkosmos ten opzichte van de macrokosmos.
Ook in het taoïsme, de traditionele en mystieke Chinese filosofie, onderscheidt men vijf elementen: Vuur, Metaal, Hout, Aarde en Water. Dit systeem wordt gebruikt bij onder andere astrologie, geneeskunde, I Tjing, Qi Gong (voorheen Chi Kung), Feng Shui en muziek.
Wat is nu de boodschap van het Converse-logo? Dat je een ster bent als je een paar sneakers draagt? Het maakt natuurlijk niet uit welke religie je aanhangt of welk merk sneakers je aan je voeten hebt, iedereen is een ster. We zijn al vanaf onze geboorte, of je nu wel of niet lid bent van een of ander (geheim) genootschap, broeders en zusters. Brothers and sisters, twee Engelse woorden die zijn afgeleid van de mannelijke Egyptische Zonnegod Ra (b-Ra-thers) en de vrouwelijke godin Isis (Isis-stars, oftewel sterren van de moedergodin). Ieder mens is een kleine versie van een ster. Je loopt rond in een Aards, hemels lichaam als dubbelganger van een hemellichaam. Dat zie je terug in het Engelse woord voor mens; human, dat oorspronkelijk ‘van de Aarde’ betekent. Opmerkelijk dat het ook een samentrekking lijkt van hue-man (kleur/licht- lichaam)…